Zamanda donmuş anılarla çalışmak: emdr terapisine giriş
Zamanda Donmuş Anılarla Çalışmak: EMDR Terapisine Giriş
Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yine Sürece (EMDR) terapisi, klasik psikoterapi yaklaşımlarından farklı bir çizgide duran; travmanın beyinde bıraktığı izleri direkt gaye alan, bütüncül ve nörofizyolojik temellere dayanan bir terapi ekolüdür. Konuşma terapisine alternatif değil, tamamlayıcı bir metot olarak yapılandırılan EMDR, bilhassa travma sonrası gerilim bozukluğu (TSSB) alanında tesirli olduğu bilimsel olarak kanıtlanmış bir yaklaşımdır. Dünya Sıhhat Örgütü, Amerikan Psikiyatri Birliği ve Memleketler arası Travmatik Stres Çalışmaları Birliği üzere önde gelen kuruluşlar tarafından da aktifliği kabul görmüş, travma terapileri ortasında özel bir yere sahip olmuştur.
Ancak EMDR sadece travmalarla sonlu değildir. Aktüel klinik ve araştırma dataları, bu tekniğin anksiyete bozuklukları, depresyon, panik bozukluğu, obsesif kompulsif bozukluk (OKB), yeme bozuklukları, komplike yas ve hatta kronik ağrı üzere birçok farklı alanda uygulanabilirliğini ortaya koymaktadır. Pekala bu kadar geniş bir alanda tesirli olabilen EMDR nasıl çalışır?
Zihnimiz Anıları Nasıl İşler (ve Neden Bazen İşleyemez)?
Beynimiz, yaşadığımız tecrübeleri işleyip manalandırmak üzere tasarlanmış harika bir yapıdır. Hislerimizi regüle eden amigdala, yeni bilgileri kaydeden hipokampus ve davranışlarımızı yönlendiren prefrontal korteks ortasındaki sağlıklı bağlantı sayesinde olayları anlamlandırır, geride bırakırız. Lakin kimi anılar, bilhassa travmatik olanlar, bu doğal süreçten geçemez. Olay sırasında hissedilen ağır endişe, çaresizlik ya da utanç üzere hisler, “o anı” güya bugün oluyormuş üzere zihinde sabitler. Vücut duyumları, imgeler ve inançlar da donmuş formda bu anıya tutunur. Zihnin öz düzgünleşme düzeneği devre dışı kaldığında, geçmiş bugünün içerisine sızar ve kişi, bir türlü anlamlandıramadığı fizyolojik ya da ruhsal semptomlarla yaşamaya başlar.
EMDR: Beynin Kendi Kendini İyileştirmesine Alan Açmak
EMDR Terapisi, tam da bu noktada devreye girer. Yapılandırılmış sekiz kademeli bir süreçle danışanın belli bir anıya ilişkin niyet, his, vücut duyumu ve inançlarıyla inançlı bir formda tekrar temas kurması sağlanır. Bu sırada kullanılan çift taraflı ihtarım teknikleri—çoğunlukla göz hareketleri, bazen dokunsal ya da işitsel uyarımlar—beynin izole kalmış bu anıları işlemeye başlamasına dayanak olur. Bu teknikler, güya beynin askıya alınmış bir süreci tekrar başlatması üzere çalışır: O ana dair duygusal yük azalır, bilgi adaptif biçimde işlenir, kişi artık o anıya geçmişin bir kesimi olarak, bugünden bakarak yaklaşabilir.
Bu yine sürece süreci sadece semptomların azalmasına değil, kişinin benliğe, dünyaya ve başka insanlara dair temel inançlarında da olumlu bir değişim yaratır. “Ben güçsüzüm” inancı yerini “Hayatta kalabildim” üzere fonksiyonel kanılara bırakabilir. Danışan, sırf geçmişten özgürleşmez; tıpkı vakitte bugünde daha esnek, daha sağlam ve daha irtibatlı bir hayat kurmaya başlar.
EMDR ile Yeni Bir Başlangıç Mümkün
Travmatik tecrübeler sadece zihinde değil, vücutta, hislerde ve bağlantılarda de iz bırakır. Bazen, üzerinden yıllar geçmiş olsa da muhakkak bir ses, koku ya da imaj o eski yarayı tekrar açabilir. Bu durum, birçok vakit kişinin “anlam veremediği ancak bir türlü geçip gitmeyen” problemlerle baş başa kalmasına neden olur. Şayet siz de benzeri halde geçmişten gelen kimi yaşantıların bugününüzü etkilediğini fark ediyorsanız, bilin ki bu karmaşayı çözmenin yolları var.
EMDR Terapisi, bu tahlil yollarından biri olabilir. Travmanın ya da zorlayıcı tecrübelerin üzerinizdeki tesirlerini inançlı, yapılandırılmış ve sizi zorlamadan ilerleyen bir prosedürle ele almak mümkün. Her şeyden değerlisi: Bu süreçte yalnız değilsiniz. EMDR, size geçmişin yükünü hafifletme, bugünü tekrar inşa etme ve geleceğe daha sağlam adımlarla yürüme bahtı sunar.
Eğer daha fazlasını merak ediyor ya da kendi seyahatinize nereden başlayacağınızı bilmiyorsanız, bir uzmandan takviye almak düzgün bir birinci adım olabilir.
