Psikopati ve narsistik kişilik bozukluğu: benzerlikler ve farklılıklar
Psikopati ve Narsistik Kişilik Bozukluğu: Benzerlikler ve Farklılıklar
Psikopati ve narsistik kişilik bozukluğu (NKB), birden fazla vakit birbirine karıştırılan ancak aslında farklı yapılar olan iki kişilik örüntüsüdür. Her ikisinde de empati eksikliği, kendini çok önemseme ve diğerlerini kullanma eğilimi görülebilir. Fakat bu benzerliklerin ötesinde, ortalarında kıymetli farklar vardır.
Psikopati çoklukla daha soğuk, duygusuz ve antisosyal davranışlarla tanımlanır. Psikopat bireyler, oburlarının hislerini anlamakta zorlanmazlar ancak umursamazlar. Yani empati kurabilirler ancak şuurlu olarak bunu kullanmazlar. Davranışları çoklukla daha planlı ve manipülatiftir.
Narsistik kişilik bozukluğunda ise kişi, daima takdir edilmek ve hayranlık görmek ister. Tenkide tahammülü düşüktür ve kendi kusurlarını kabul etmekte zorlanır. Duygusal olarak daha tepkiseldir ve görünürde toplumsal olabilir, lakin bu münasebetler ekseriyetle yüzeyseldir.
Bu iki yapı vakit zaman bir şahısta birlikte de görülebilir. Bilhassa “malign narsisizm” dediğimiz durumda, narsisizm ile psikopatik özellikler bir ortaya gelir ve bu durum hem kişi hem de etrafı için hayli zorlayıcı olabilir.
Teşhis koymak ise kolay değildir. Bu özellikler, kişilik testleri, klinik görüşmeler ve kişinin hayat hikayesi üzerinden kıymetlendirilir. Her iki durumda da psikoterapi süreci epey uzun olabilir lakin içgörü kazanmak ve ilgileri daha sağlıklı kurmak açısından çok kıymetlidir.
Sonuç olarak, psikopati ve narsisizm farklı yapılardır fakat kimi ortak noktaları olduğu için karıştırılabilir. Bu yüzden hem bireylerin hem de toplumun bu bahiste daha şuurlu olması kıymetlidir.
Kaynakça:
1. Hare, R. D. (2003). Without Conscience: The Disturbing World of the Psychopaths Among Us. Guilford Press.
2. Ronningstam, E. (2005). Identifying and Understanding the Narcissistic Personality. Oxford University Press.
3. Patrick, C. J. (Ed.). (2006). Handbook of Psychopathy. Guilford Press.
Emirhan Binici – Psikoloji Lisans Öğrencisi
Danışman: Uzm. Psk. Damla Kankaya Sünteroğlu
