Çocuklarda kaygı bozukluğu
Çocuklarda Tasa: Nedenleri, Belirtileri ve Tahlil Yolları
Korku, her yaşta insanın vakit zaman deneyimlediği doğal bir histir. Lakin çocuklarda dert, bilhassa gelişimsel devirlerinde daha besbelli hale gelebilir. Aileler ve bakım veren bireyler, çocukların telaşlarını hakikat bir biçimde anlayıp yönetebildiklerinde, çocukların ruhsal gelişimlerini sağlıklı bir halde sürdürebilmeleri mümkündür.
Çocuklarda Tasanın Nedenleri
Çocuklar, etraflarından ve yaşadıkları tecrübelerden etkilenen bireylerdir. Tasa, birçok vakit çocuğun yaşadığı bir gerilim durumu, belirsizlik ya da endişe ile bağlantılıdır. Çocuklarda korku yaşanmasının kimi yaygın nedenleri şunlardır:
1. Ailevi Değişiklikler ve Ayrılıklar: Boşanma, taşınma yahut ailedeki bir kayıp üzere büyük değişiklikler, çocukta korkuya neden olabilir. Çocuklar, sevdikleri bireylerle olan bağları ve tertipli hayatlarını kaybetme korkusu yaşayabilirler.
2. Okul ve Toplumsal İlgiler: Okulda muvaffakiyet baskısı, arkadaş ilgilerindeki zorluklar yahut toplumsal durumlarla başa çıkamama üzere sebepler, çocuklarda korkuyu tetikleyebilir. Bilhassa okul öncesi devrindeki çocuklar, okulda yeni kurallara ve ortama ahenk sağlamakta zorlanabilirler.
3. Geleceğe Yönelik Belirsizlikler: Çocuklar gelecekteki belirsizliklerden de dert duyabilirler. Örneğin, testler, performans baskısı yahut hayatta ne olacak sorusu küçük yaşlarda bile derde yol açabilir.
4. Genetik ve Çevresel Faktörler: Ailede telaş bozukluğu olan bireylerin olması, çocuğun da dert geliştirme mümkünlüğünü artırabilir. Çevresel gerilim faktörleri de çocuklarda korkuyu tetikleyebilir.
Çocuklarda Tasanın Belirtileri
Çocuklarda korku, yetişkinlerdeki üzere sözlerle tabir edilmeyebilir. Bu nedenle ebeveynlerin dikkat etmesi gereken birtakım davranışsal ve fizikî belirtiler olabilir:
– Fizikî Belirtiler: Baş ağrıları, mide ağrıları, kusma, titreme ve uykusuzluk telaşın fizikî belirtileri olabilir.
– Davranışsal Değişiklikler: Daha huzursuz, sonlu yahut hüzünlü bir hal takınabilirler. Ayrıyeten, çocuk telaş nedeniyle toplumsal ortamlardan kaçınabilir ya da okula gitmek istemeyebilir.
– İçsel Belirtiler: Endişelerin ve telaşların çocukların niyetlerini ele geçirdiği durumlar görülebilir. Çocuklar makul bir durum hakkında takıntılı kanılara sahip olabilirler.
– İçine Kapanma: Dertli çocuklar, bazen yalnız kalmak isteyebilir ve aktivitelerden uzak durabilirler.
Tasayı Yönetmek: Ebeveynlerin Yapabilecekleri Konusunda Öneriler
Çocuklarda korkuyu yönetmek, vakit alabilir lakin gerçek yollarla korkuyu hafifletmek mümkündür. İşte ebeveynlerin uygulayabileceği kimi stratejiler:
1. Çocuğu Dinlemek ve Anlamak: Dertli bir çocuğa, telaşlarının kıymetli olduğunu hissettirmek gerekir. Çocuğun tasalarını dinlemek, onu yalnız hissettirmez ve duygusal garanti sağlar.
2. Çocukla Açık Bağlantı Kurmak: Dert duydukları husus hakkında açıkça konuşmalarına imkan tanımak, çocuğun hissettiklerini söz etmesine yardımcı olur. Bu, çocuğun kendini daha inançta hissetmesine neden olabilir.
3. Günlük Rutin Oluşturmak: Tertipli bir hayat usulü, çocukların dertlerini azaltabilir. Günlük rutinler, bilhassa okula gitme, yemek yeme ve ahenge saatlerinin muhakkak olması, çocukların kendilerini inançta hissetmelerine yardımcı olur.
4. Gevşeme Teknikleri Öğretmek: Nefes alma antrenmanları, meditasyon ya da hafif antrenmanlar üzere gevşeme teknikleri, çocukların tasa düzeylerini düşürmeye yardımcı olabilir. Bilhassa uyku öncesi rahatlatıcı bir aktivite çocuğun derdini azaltabilir.
5. Takviye Almak: Şayet çocuğun tasası şiddetli ise, bir uzmandan profesyonel yardım almak kıymetlidir. Terapistler, çocukların telaşlarını yönetmelerine yardımcı olmak için çeşitli teknikler kullanabilirler.
Özetle çocuklarda korku, doğal bir his olmakla birlikte, bazen uzun müddetli bir sıkıntıya dönüşebilir. Ebeveynlerin ve bakım veren bireylerin çocukların korkularını anlaması, onları dinlemesi ve gerektiğinde profesyonel yardım alması, çocuğun tasayı aşmasına yardımcı olabilir. Erken müdahale, çocukların ruhsal gelişiminde büyük bir fark yaratabilir ve onlara güçlü başa çıkma maharetleri kazandırabilir.
Uzman Psikolog Nehir Demir