Çocuklara etkin sınırlar koyma
Çocuklarda sağlıklı bir gelişim süreci için sonlar değerli ve gereklidir. Çocuklara konulan sonlar tıpkı sürücüyü kazadan koruyan fren üzeredir. Çocukları yanılgılı davranışlardan muhtemel tehlikelerden korur, fizikî ve psikososyal açıdan inançlı büyümelerini sağlar. Onaylanan davranışların yolunu belirler, yanlışsız ve yanlış davranışları öğrenirler. Çocuklar bir davranışı yanlış olduğu için yapmazlar, olağan olduğunu düşünürler. Hudutlar bunun için vardır yani bu noktada yanlışsız hudutlara gereksinim duyarlar.
Bazen sonlar belirlendiği, uygulandığı halde çocuklarda davranış değişikliği sağlanamaz. Kusurlu olan davranışı kısa mühlet bıraksalarda tekrar dönebilirler. Burada öncelikle bilgi gereklidir. V e bilmemiz gereken, tanımamız gereken birinci olarak çocuğumuzdur. Çocuğumuzun içinde bulunduğu yaş devri ve bu yaş devrinin özellikleri yeterli bilinmelidir. Konulan hudutlar yaş devri algılarına ve gelişimine uygun olmalı ki çocuk tarafından uyulması da kolay olsun. Çocuk büyüdükçe değişen gelişim devri özelliklerine nazaran hudutlar güncellenmelidir.
Çocuklara konulan hudutlar makul olmalıdır. Ebeveyn ile güç çatışmalarına girmelerinin en büyük nedeni bilinmeyen olan sonlar ile güç ve denetimin kimde olduğunu çocuğun ayırt edememesidir.
Konulan hudutlar çocukların deneyimleme istediğini bastırmamalıdır. Teşvik edici kadar itimat vermeli tıpkı vakitte sorumluluk öğretecek koruyacak kadarda kısıtlayıcı olmalıdır.
Bu nasıl belirlenmelidir?
Ne kadarı fazla ve kısıtlayıcı?
Ne kadar etkisiz ve az?
Ne kadar tam olması gerektiği üzere?
Aşırı kısıtlayıcı ve ceza odaklı olan hudutlar başta işe yarıyor üzere görünebilir. Lakin davranış kısa vadeli sönme gösterir. Sonrasında çocuk istenmeyen davranışa tekrar döner. Yalnızca yanlış davranışa dönmekle de kalmaz, verilen ceza, gösterilen reaksiyonlar çocukta duygusal harabiyete de sebep olabilir. Ebeveyn bağları öfkeli çatışmalara dönebilir.
Aileler çocuk ile alakalı problemleri çözemediklerinde, sonları devam ettiremediklerinde yanılgının tekniklerinde değil çocuklarında olduklarını düşünürler. Burada asıl değişmesi, gereken formüldür. Davranış değişikliğinin altında yatan değişim casusu hisleri ve fikirleri de olumlu etkileyecek, çok geniş olmayan bir yandan da söylendiği üzere kısıtlayıcı ve ziyan verici olmayan formüller olmalıdır. Demokratik yaklaşım ile desteklenen formüller faal sonlarda daha başarılıdır.Demokratik yaklaşımlar ile hudutlar sertlik ve hürmet ortasında bir istikrarda olur.Çocuk ile çatışmaya girmeden yanlış davranışlar durdurulabilir.Öfkeyi denetim eder ortamdan uzaklaştırır, sakinlik içerir, biz lisanını kullandırır.
Demokratik yaklaşım İle konulan sonlarda, ebeveynler kelamlarını davranışları ile desteklerler ve ortalarında tutarlıdırlar. Yapılan en büyük kusurlardan olan; anne-baba tutarsızlığı davranış değişiminin önündeki en büyük pürüzdür. Bu yaklaşımda netlik vardır. Çocuk davranışa devam ederse ne olacağını bilir. Ve reaksiyon ebeveynlerde birebirdir. Davranış istenilen seviyede ve müddette değişim göstermez ise geri dönüş yoktur. Hudut koymada uzun konuşmalar tek başına yararsız olmuştur. Kısa konuşma kararlı davranış ile çocuklar sonların olması gerektiğini daha çok ciddiye alırlar.
Çocuk ile bir arada konulan hudut elbette daha tesirlidir. Fakat konulan bu sonun temelinde değişim olmalı ve kesinlikle desteklenmelidir. Çocuğun dâhil edildiği hudut belirleme sürecinde her ne kadar birlikte belirleme olsa da; güç, denetim, sorun çözme sürecinin merkezinde ebeveyn ve gerçek bilgiler olmalıdır.
Demokratik yaklaşım ile de çocuk davranışı orta ara deneyecektir. Bunun ortası uzayarak azalacaktır. Bu olağandır. Lakin ebeveyn ile söylenen işbirliği sağlanırsa değişimler çocukların hayatlarının doğal bir kesimi halini alır.
Çocuklar kuralları ve onaylanan davranışları bilerek doğmazlar. Her şeyi olduğu üzere bunları da aile içinde öğrenirler. Tesirli öğrenme ve öğretme süreciyle vakitle kazanılır.İhtiyaç duyulan yanlışsız ve sürdürülebilir yaklaşımlar ile çocuğun mizahına uygun yolları seçmek ve kararlı olmaktır.
Sınırlar yol belirler, yoldaki levhalardır, bu levhaların hakikat yere konumlanması ve yanlışsız okunması yolu inançlı kılar. Çocuklar için çarçabuk ve tesirli yollar ile sağlıklı hudutları belirleyebilmeniz dileğiyle.
