Act & mindfulness – şemalı ve terapist odaklı rehber

🔺 ACT’in Altı Temel Süreci

1. Bilişsel Ayrışma (Defusion): Fikrin yalnızca niyet olduğunu fark etmek
2. Şimdiki Ana Odaklanma: Farkındalık ve burada olma hali
3. Gözlemleyen Benlik: Kanılarını ve hislerini gözlemleyebilen taraf
4. Kabul: İçsel tecrübelere karşı direnci bırakmak
5. Bedeller: Kişinin ömürde kıymetli bulduğu yönelimler
6. Kararlı Hareket: Bedellere uygun davranışları sürdürme

🧘 Mindfulness (Bilinçli Farkındalık)

Mindfulness, anda kalmayı, yargılamadan fark etmeyi ve düşünce-duygu davranış döngüsünü izleyebilmeyi sağlar. ACT terapisi mindfulness üzerine yapılandırılmıştır.

🎭 Metaforlar ve Teknikler

– Kirli niyet balonu: Kanıları bir balon üzere gözlemleme
– Yolcu ve otobüs metaforu: Zihinsel gürültüye karşın ilerleme
– Yapışkan niyetlerle çalışma
– Yazma alıştırmaları: Kıymetlere mektup, fikir farkındalık günlüğü

💬 Terapiste Not

ACT yaklaşımı, denetimci danışanlar yahut tekrarlayan niyet kalıpları olan bireyler için epeyce tesirlidir. Terapi sürecinde kıymet odaklı ilerlemek, danışanın motivasyonunu ve bağlılığını artırır.

📌 Olay Örneği

Danışan, başarısızlık korkusu nedeniyle daima erteleme davranışı sergilemektedir. Niyetlerinden kurtulmaya çalıştıkça derdi artmaktadır. ACT sürecinde, fikirlerle savaşmak yerine onları fark etmesi, bedellerine uygun adımlar atması sağlanmıştır. Yolcu-otobüs metaforu ile niyet denetimi yerine istikamet denetimi çalışılmıştır.

Hazırlayan: Uzman Psikolog Mustafa Cem Oğuz