Romantik ilişkilerde tekrarlayan kalıplar: bilinçdışı dinamikler ve terapötik farkındalık

1. Tekrarlayan İlgi Kalıpları Nelerdir?

– Tıpkı cinste sorunlu partnerlerle bağ kurma
– Alakada duygusal uzaklık yahut çok yapışma eğilimi
– Terk edilme endişesiyle çok fedakarlık yapma
– Tartışmalarda tıpkı rollere girme (ör. suçlayan–kaçan)

2. Psikodinamik Açıdan Kalıpların Kökeni

Bu kalıplar, ekseriyetle çocuklukta bakımverenle yaşanan ilişkisel tecrübelerin izlerini taşır. Bilhassa bağlanma figürleriyle yaşanan eksiklikler, duygusal ihmal, eleştirel tavır ya da kayıplar; bireyin içsel bağ şablonunu oluşturur. Yetişkinlikte bu içsel şablon tekrar eden münasebet döngülerine neden olabilir.

3. Şema ve İçsel Çocuk Perspektifi

– Cezalandırıcı ebeveyn modu → Eleştiren partner seçimi
– Terk edilme şeması → Dertli bağlanma ve yapışma
– Duygusal mahrumluk şeması → Ulaşılmaz partnerlerle ilişki
– Kendilik değersizliği → Bağlantıda kendini feda etme

4. Terapötik Yaklaşım

– Bağlanma tarzlarının belirlenmesi (kaçıngan, telaşlı, güvensiz)
– İçsel çocuk çalışması ve yine ebeveynlik
– Duygusal farkındalık ve hudut koyma becerileri
– Şema müdahaleleri: bilişsel yine yapılandırma, sandalye çalışmaları
– Sağlıklı ilgi vizyonu oluşturma

5. Klinik Not

Danışanın ilgi kalıplarını fark etmesi, terapötik sürecin en değerli adımlarındandır. Bu farkındalık; sadece münasebetlerde değil, benlik algısında da dönüşüm yaratır. Terapist, danışanın şema tekrarlarını yargılamadan gözlemlemesine ve inançlı ilgi kurmasına eşlik eder.

Hazırlayan: Uzman Psikolog Mustafa Cem Oğuz