Hashimato hastalığı nedir?
Hashimato hastalığı nedir?
Haşimato tiroidi yavaş ilerleyen ve kronik tiroidhasarına neden olan bir hastalıktır. Hastalığın belirtileri vakit içinde ortaya çıktığından Hashimoto Tiroiditli hastaların erken devirde hiçbir şikayeti olmayabilir.
Hastalığın seyri esnasında tiroit bezinin olağan çalıştığı, çok çalıştığı ve az çalıştığı devirler görülür. Bu periyotlarda hastalığın tabiatı gereği farklı belirtiler ortaya çıkar, hatta hastalığın birinci devirleri besbelli bir bulgu olmadan geçirilebilir. Hastalığın farkına varıldığında birçok olayda tiroid bezi bir ölçü hasar görmüş olur.
Görülme sıklığı 1.000’de 0,3-1,5 olup, bayanlarda erkeklerden çok daha sık (5-20 kat) görülmektedir. Her yıl hastaların %4-5’inde tiroid hormonu yetmezliği gelişir. En sık 30-50 yaş ortası bayanlarda görülür.
Hashimoto Hastalığı belirtileri nelerdir?
Hashimoto hastalığının başlangıcında hastalarda rastgele bir şikâyet olmayabilir. Tiroid bezi harabiyeti ilerledikçe, hastalarda tiroid hormon yetersizliği belirtileri görülebilir. Bu belirtiler sinsi ve değişkendir ve bedendeki çabucak hemen tüm organları etkileyebilir. Bu belirtiler:
*
* Yorgunluk ve uyku hali ve/veya güçsüzlük
* Soğuğa tahammülsüzlük ve çok üşüme
* Konsantrasyon yahut düşünme zorluğu
* Depresyon
* Kilo alma
* Uzunluğunda genişleme yahut guatr varlığı ve hastalığın daha ileri evresinde tiroid bezinde küçülme yahut büzüşme
* Adet düzensizlikleri, hamile kalmada zorluk
* Kabızlık
* Eklem yahut kas ağrıları
* Saç dökülmesi
* Ciltte kuruluk
* Kırılgan tırnaklar
* Yüzde ve bazen tüm bedende şişlik
Hashimoto Hastalığına nasıl teşhis konur?
Fizik muayene ve kan testleri ile teşhis konulur. Tiroid hormonları için kan testi, tiroid bezinin düzgün çalışıp çalışmadığını denetim etmenin kolay ve gerçek bir yoludur. Tiroid hormonu yetersizliği, hipotiroidi, tipik olarak tiroid uyarıcı hormon (TSH) düzeyinde artma ve kanda özgür dolaşan tiroid hormonu (FT4) düzeyinde azalma ile birliktedir. Nedenin otoimmün olduğunu doğrulamak için tiroid antikorları için bir test yapılması mantıklıdır. Tiroid hormonlarının üretimine katılan bir enzim olan tiroid peroksidaza karşı antikorlar (anti-TPO). Hashimoto tiroiditi olaylarında çoklukla yükselir. Anti-TPO ve anti-tiroglobulin (Anti-Tg) antikorlarının varlığı Hashimoto tiroiditini düşündürür, lakin hastaların %10’unda antikor olağan olabilir. Bazen, hipotiroidizm belirtileri olmadan, bilhassa ailede besbelli tiroid hastalığı hikayesi olan bireylerde hastalık erken teşhis edilebilir. TPO antikoru müspet olabilir, lakin tiroid hormon düzeyleri olağan olabilir yahut yalnızca serum TSH’sinde hafif bir artış görülebilir.
Hashimoto Hastalığı nasıl tedavi edilir?
Yüksek TPO antikoru olan lakin olağan tiroid hormon düzeyleri (TSH ve FT4) olan hastalar tedavi gerektirmez. Yalnızca hafif yüksek TSH (hafif hipotiroidizm) olan hasta ilaç gerektirmeyebilir, 3-6 ay sonra tekrar test yaptırmalıdır. Aşikâr hipotiroidisi olan hastalar (yüksek TSH ve düşük tiroid hormon(FT4) düzeyleri) için tedavi tiroid hormonu (levotiroksin) verilerek yapılır. Oral olarak uygun bir dozda alınan levotiroksin ucuzdur, olağan tiroid hormon seviyesini sağlamada çok tesirlidir. Hipotiroidi belirtilerinin güzelleşmesini sağlar. Hashimoto hastalığı olan hastaların birçoklarında levotiroksin ile ömür uzunluğu tedavi gerekir. Başlangıçta gerçek ilaç dozunu bulmak için, yanlışsız doz belirlenene kadar, rastgele bir doz ayarlamasından sonra 6-8 haftada bir TSH testi yapılması gerekebilir. Daha sonra, TSH seviyesinin 6-12 ayda bir sefer ölçülmesi ve sonuçlara nazaran doz ayarlaması çoklukla kâfi olur. Ülkü tesir için, Levotiroksin en uygun sabah, su ile aç karnına, rastgele bir şey yemeden ve içmeden en az yarım saat evvel alınır. Ayrıyeten mide ilaçları, kalsiyum, demir, kolesterol düşürücü ilaçlar ve multivitamin tabletlerinden en az dört saat aralıklı alınır, zira bunlar da emilimi azaltabilir. Kalp-damar hastalıkları olan hastalarda ve yaşlılarda daha düşük ilaç dozları kullanılmalıdır. Bununla birlikte, hamilelikte ilaç kesilmemelidir, hatta ilaç dozunun %30 artırılması ve daha yakından takip edilmesi gerekir.
