Dışlanmanın gizli sebebi: narsistik kişilik özellikleri ve sosyal izolasyon
Narsisizm ve Dışlanma Ortasındaki Bağlantı
Büttner, C. M. ve oburlarının araştıması, narsistik özelliklere sahip bireylerin daha sık dışlandığını ortaya koyuyor. Bilhassa “grandiyöz narsisizm” olarak isimlendirilen bir cins, kendini büyük görme ve diğerlerini manipüle etme eğilimleriyle tanınır. Bu tıp narsistler, başka insanlardan farklı olarak sıklıkla dışlanma ya da reddedilme hissi yaşayabiliyor. Bu yazıda bahis olan araştırma, anketlerden deneysel çalışmalara kadar birçok farklı bilgiyi inceledi ve narsistlerin toplumsal etraflarında daha sık dışlanma yaşadığını gösterdi.
Narsizm ve Dışlanma İlgisini Anlatan Üç Değerli Mekanizma
Araştırmacılar, narsistik bireylerin dışlanmaya neden daha yatkın olduklarını açıklamak için üç temel düzenek belirlemişler. İşte bunlar:
- Algısal Hassasiyet: Narsist bireyler, dışlanma konusunda çok hassas olabiliyorlar. Mesela, birinin onlara bildiri atmaması ya da göz teması kurmaması üzere durumu dışlanma olarak algılayabiliyorlar. Bu nedenle, oburlarının davranışları konusunda yanlış anlamalar yaşanabiliyor.
- Hedef Davranış: Narsistik bireyler, ekseriyetle rekabetçi, kibirli ve agresif bir hal sergileyebiliyorlar. Bu çeşit davranışlar, küme içindeki uyumsuzluklara neden olabiliyor ve başka bireyler bu bireylerden uzaklaşabiliyor. Yani, narsistlerin tutumları dışlanmalarına yol açabiliyor.
- Ters Nedensellik (Zamanla Artan Narsisizm): Dışlanma, narsistik özellikleri vakitle daha da artırabiliyor. Bir kişi sık sık dışlanıyorsa, bu durum, o kişinin narsistik eğilimlerini güçlendirebiliyor. Yani dışlanma, kişilik gelişimini etkileyen bir döngüye yol açabiliyor.
Ne Manaya Geliyor?
Bu çalışma, narsistik bireylerin dışlanmaya karşı daha hassas olduklarını ve sıklıkla dışlandıklarını gösteriyor. Ayrıyeten, dışlanmanın narsistik özellikleri besleyebileceği de ortaya konmuş. Yani, bir kişi toplumsal etrafında sıklıkla dışlanıyorsa, bu durum kişiliğini etkileyip daha narsistik hale gelmesine yol açabiliyor.
Toplum içinde dışlanma, her bireyin hayatında tesirli olabilen bir tecrübedir. Fakat narsistik kişilik özellikleri taşıyan bireyler, dışlanma konusunda daha fazla zorluk yaşayabiliyorlar. Bu yüzden, narsistik eğilimleri olan şahısların toplumsal ilgilerinde dikkatli olmaları, dışlanmayı önleyebilir ve daha sağlıklı toplumsal etkileşimler kurmalarına yardımcı olabilir.
Eğer narsistik özelliklerinizi ya da etrafınızdaki narsistik şahısları anlamak ve bu bahiste daha sağlıklı bağlar kurmak isterseniz, bir uzmandan yardım almak yararlı olabilir.
*Büttner, C. M., Rudert, S. C., Albath, E. A., Sibley, C. G., & Greifeneder, R. (2025). Narcissists’ experience of ostracism. Journal of Personality and Social Psychology.