Dijital terapi yaklaşımları ve insan faktörü

### Dijital Terapinin Yükselişi

– **Online ferdi seanslar**
– **Uygulama tabanlı ruhsal destek**
– **Yapay zekâ takviyeli sohbet botları**
– **Video, ses ya da metin temelli dayanak sistemleri**

Bu prosedürler, terapiye fizikî ya da coğrafik erişimi olmayan bireyler için büyük kolaylık sağlamaktadır.

### Dijital Terapinin Avantajları

– Erişilebilirlik: Uzak bölgelerdeki bireyler de dayanak alabilir.
– Esneklik: Seans saatleri ve formatları kişiselleştirilebilir.
– Mahremiyet: Kendi alanından bağlanmak, kimi bireyler için daha inançlı hissettirebilir.
– Kayıt özelliği: Seansların yazılı kaydı ile ilerleme izlenebilir.

### Sınırlılıkları

– **İlişki dinamiğinin hudutlu olması:** Vücut lisanı, mikro mimikler, fiziki güç eksik kalabilir.
– **Dikkat dağınıklığı ve kopukluk:** Dijital platformlar dikkatin sürdürülebilirliğini zorlaştırabilir.
– **Teknolojik yetersizlikler:** Donma, kopma, görüntü-ses sorunları süreci sekteye uğratabilir.
– **İzlenim sonluluğu:** Terapistin danışanı çok istikametli gözlemleme imkânı azalır.

### İnsan Faktörünün Önemi

Terapötik bağlantının kalitesi, güzelleşme sürecinin en belirleyici ögelerinden biridir. Carl Rogers’a nazaran “koşulsuz kabul, empati ve içtenlik”, terapötik değişimin temelidir. Dijital ortamda da bu üç öge sağlanabilir fakat dikkatle ve şuurlu olarak inşa edilmelidir.

– **Empatik yansıtmalar daha görünür hale getirilmeli**
– **Sözlü onaylar, dijital eksikliği telafi edecek formda artırılmalı**
– **Duygusal kontağın sürdürülebilirliği ön planda tutulmalı**

### Hibrit Modeller ve Geleceğin Terapisi

Birçok terapist, yüz yüze ve online modelleri birleştirerek “hibrit” bir yol benimsemektedir. Ayrıyeten dijital terapi sürecine eşlik eden sanal gerçeklik uygulamaları, yapay zekâ araçları ve terapötik taşınabilir oyunlar da geliştirilmektedir.

Lakin en ileri dijital model bile “insan olmak” halinin karmaşıklığını tam manasıyla karşılayamaz. Bu yüzden teknolojik gelişmelerin, insan bağını destekleyici bir araç olarak görülmesi değerlidir.

### Sonuç

Dijital terapi, yanlışsız uygulandığında tesirli ve ulaşılabilir bir yoldur. Lakin insan faktörünü göz arkası etmeden, empati, inanç ve bağ kurma üzere ögeleri dijital ortama uyarlayarak ilerlemek temeldir. Terapinin özü hâlâ ilişkidedir – ekranın gerisinde da olsa.

—

Uzman Psikolog Mustafa Cem Oğuz