Boşanma sürecinde çocukları anlamak
Boşanma: Bir Geçiş Süreci mi, Travma mı?
Bir çocuğun hayatındaki en büyük kırılmalardan biri, ebeveynlerinin ayrılığı olabilir. Bunu birden fazla vakit lisana getiremez. Zira söz dağarcığı şimdi yaşadığı hisleri tanım edecek kadar gelişmemiştir. Lakin iç dünyasında fırtınalar eser.
Bazı çocuklar içlerine kapanır, kimileri öfkelenir, kimileri ise “iyi çocuk” rolüne girer. Zira artık her şeyin denetimini kaybetmiş hissederler ve bir formda yine nizam kurmak isterler. “Annem gitti, babam da sarfiyat mi?”, “Benim yüzümden mi ayrıldılar?”, “Hangisini seçmeliyim?” üzere suçluluk barındıran sorular çocukların zihninde dönüp durur.
Oyun Terapisi Neden Bu Kadar Tesirli?
Oyun terapisi, çocuğun kendini söz edebildiği, hislerini tanıyabildiği ve en değerlisi de inançlı bir alan hissi yaşayabildiği bir usuldür. Bu terapide çocuk, oyun aracılığıyla yaşadığı içsel karmaşayı dışa aktarır. Terapist de bu dünyaya sessizce eşlik eder, yönlendirmez, yalnızca şahit olur.
Boşanma, çocukların hayatında önemli değişimlere yol açan, birçok vakit duygusal olarak zorlayıcı bir süreçtir. Bu periyotta çocuklar; telaş, öfke, suçluluk, terk edilme korkusu üzere ağır hisler yaşayabilirler. Anne-baba ortasındaki çatışmalar ya da ayrılığın getirdiği belirsizlik, çocuklarda güvensizlik, davranış sorunları, akademik problemler ve içe kapanma üzere belirtilerle kendini gösterebilir. Bilhassa küçük yaş kümesindeki çocuklar yaşadıklarını manalandırmakta ve sözel olarak tabir etmekte zorlandıkları için bu hisleri bastırabilir ya da dolaylı yollarla dışa vurabilirler. İşte bu noktada oyun terapisi, çocuğun kendini en doğal biçimde söz edebileceği, inançlı ve yapılandırılmış bir alan sunar.
Oyun terapisi, çocuğun iç dünyasını oyunun sembolik lisanıyla ortaya koymasına imkân tanır. Çocuk oyun sırasında anne-baba figürlerini, yaşadığı çatışmaları ya da kaygıları temsil eden karakterleri kullanarak yaşadığı süreci anlamlandırmaya çalışır. Örneğin boşanmayı, bir ayrılık sahnesiyle ya da savaş oyunu ile temsil edebilir. Terapist, çocuğun oynadığı bu sembolik anlatıları dikkatle müşahedeler, hislerini anlamlandırmasına yardımcı olur ve inançlı bir ilgi içinde ona eşlik eder. Bu süreçte çocuk, hislerinin kabul edildiğini hisseder, yalnız olmadığını fark eder ve vakitle kendini daha inançta hissetmeye başlar.
Ayrıca oyun terapisi çocuğun denetim hissini yine kazanmasına da katkı sağlar. Boşanma üzere çocuk tarafından denetim edilemeyen bir olay karşısında, oyun içinde kendi dünyasını kurmak ve yönetmek, ona ruhsal manada güç verir. Bu sayede duygusal regülasyonu gelişir, gerilim seviyesi azalır ve omurundaki değişimlere ahenk sağlama kapasitesi artar. Sonuç olarak oyun terapisi, boşanma sürecindeki çocukların yaşadığı karmaşık hisleri işlemesine, içsel dayanıklılığını artırmasına ve yine inançlı bağlar kurmasına yardımcı olan tesirli bir terapötik yaklaşımdır.Çocuklar boşanma sürecinde kendilerini kontrolsüzlük içinde hissederler. Oyun, bu denetimin tekrar sağlandığı bir alandır. Oyunun kurallarını kendileri koyar, karakterlerin rollerini seçer, nereye gideceklerine karar verirler. Bu da çocuğun ruhsal olarak “yeniden inşa” sürecine yardımcı olur.
Ebeveynler Bu Süreçte Nerede Durmalı?
Oyun terapisi yalnızca çocuğun ferdi bir süreci değildir. Ebeveynlerin bu süreci desteklemesi çok değerlidir. Fakat ayrılmış ebeveynler ortasında yaşanan çatışmalar, terapiyi de zorlaştırabilir. Bu noktada terapist, çocuğun gereksinimlerini merkeze alarak her iki ebeveynle de itimada dayalı bir iş birliği kurmaya çalışır.
Unutmamak gerekir ki, çocuklar için “birlikte yaşayan lakin daima arbede eden” ebeveynlerden fazla, “uyum içinde başka yaşayan” ebeveynler daha sağaltıcı olabilir
Sonuç
Her Oyunun Altında Bir Bildiri Vardır. Oyun terapisi bir mucize değil ancak bir seyahattir. Çocukların susarak anlattığı, oyuncaklarla dokunduğu bir içsel güzelleşme sürecidir. Biz yetişkinler olarak bazen yalnızca dinlemeye, yalnızca eşlik etmeye cüret etmeliyiz. Zira her çocuğun tek isteği vardır: anlaşılmak.
Psk.dan H.Narin.Fidan
Uzm.Psk.Mustafa Cem OĞUZ
