Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonlarına dikkat idrar yolu enfeksiyonlarının nedeni böbrek reflüsü olabilir

Çocukluk çağında sık sık tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonlarının altında böbrek reflüsü yatıyor olabilir. Doğumsal olarak görülebildiği üzere, ilkokul çağında tuvalete gitmekten kaçınan, tuvaletini erteleyen çocuklarda da ortaya çıkan böbrek reflüsüne karşı anne babaların dikkatli olmaları gerekiyor.

Çocuklarında sık sık tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonların sebebi vezikoüreteral reflü (VUR), halk ortasında böbrek reflüsü ismi verilen hastalık olabilir. Mide de görülen reflü hastalığı üzere bu hastalıkta da mesanedeki idrar, idrar yapma esnasında böbreklere geri kaçar. Kimi durumlarda tek böbrekte bu sorun yaşanırken, kimi durumlarda iki böbrekte de bu sorun görülebilir.

İDRARINI TUTMASIN

Böbrekten sonraki idrar yolunun idrar torbasına açıldığı yerin yapısal yahut işlevsel olarak bozuk olması böbrek reflüsünün sebebidir. Çoklukla doğumsal olarak ortaya çıkan hastalığın öteki sebebi ise idrar torbası içindeki basıncın çok yüksek olmasıdır. Bu nedenle çocukların kesinlikle tuvaletleri geldikleri vakit, kesinlikle tuvaletlerini yapması, idrarlarını uzun vadeli tutmamaları gerekir.

Mesane içindeki basınç artışı idrar torbasından sonraki yolda, idrarın akmasına mahzur olacak bir hastalığın bulunması yahut mesanenin kasılıp gevşemesinde sorun yaratan bir işlevsel bozukluğun olmasından kaynaklanır.

İDRAR YOLU

ENFEKSİYONLARININ

NEDENİ

BÖBREK REFLÜSÜ OLABİLİR

Çocuklarda böbrek nakli gerektiren böbrek yetmezliğinin en sık görülen sebebi VUR dur. Bu yüzden sık sık ateşli idrar yolu enfeksiyonu geçiren, ailesinde reflü hastalığı olan yahut idrar yapma meseleleri olan çocuklarda vezikoüreteral reflü hastalığı olup olmadığı araştırılmalıdır. Erken teşhis ve tedavi bu çocuklarda böbrek yetmezliği gelişmesi ihtimalini ortadan kaldırır.

GENETİK YATKINLIĞA DİKKAT

Hastalığın kalıtsal geçiş özelliği olduğundan hastanın kardeşlerinin de reflü tarafından araştırılması gerekir. Reflüsü olan ve tedavi edilmeyen çocukların %10-20’sinde böbrek yetmezliği gelişir.

BÖBREK YETMEZLİĞİNE

NEDEN OLABİLİR

Böbrek reflüsü tüm çocukların %1-2’sinde görülür. Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu olan çocukların ise %30-50’sinde görülmektedir. Böbrek reflüsü görülen çocukların %30’unun böbreklerinde ise hasar (renal skar) meydana gelir. Skar dokusu gelişmesi böbreklerdeki idrar yapan dokuların ölmesi ve böbrek yetmezliği gelişmesi manasına gelir.

BÖBREKTEKİ HASARIN

DERECESİ ÖNEMLİDİR

Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu olan çocuklar vezükoüreteral reflü nedeniyle değerlendirilmelidir. Bu kıymetlendirme voiding sistografi dediğimiz radyolojik görüntüleme sistemi ile yapılır. Bu tetkiki radyoloji uzmanı ve üroloji uzmanı birlikte yapar.

İdrar yapma esnasında böbreğe geri kaçan idrarın hem böbrek içerisinden yapmış olduğu yüksek basınç hem de mesaneden geri gelen idrarın kirli olması nedeniyle böbrekte doku kaybı olur. Böbrek dokusundaki hasarın derecesini belirlemek için yapılan tetkik DMSA böbrek sintigrafisidir.

Hastalığın derecesi voiding sistografide mesaneden kaçan idrarın çıktığı düzey ve böbrekte yaptığı bozukluğun derecesine nazaran 1 (en hafif) den 5 (en ağır) e kadar sınıflandırılır.

TEDAVİDE AMAÇ

BÖBREK DOKUSUNU

KORUMAK

Tedavideki temel hedef böbrek dokusunun korunmasıdır. Cerrahi tedavide derecesi ileri olmayan hastalarda birinci tedavi seçeneği endoskopik tedavidir. Bunun yanında laparoskopik, robotik ve açık cerrahi de öbür tedavi alternatifleri ortasındadır. Üroloji uzmanı yapacağı tedavi formunu vezikoüreteral reflünün derecesi, böbrekteki bozulma yüzdesi, hastanın yaşı, hastanın genel durumu ve üriner enfeksiyon gelişme sıklığına bakarak karar verir.

Hastalık hakkında daha fazla bilgi edinmek için aşağıdaki youtube linkinden faydalanabilirsiniz.

Prof. Dr. Mete Kilciler

Bahçeşehir Üniversitesi Tıp Fakültesi

Üroloji Anabilim Dalı

VM Medicalpark Bursa Hastanesi