Bahar yorgunluğu

İçinde bulunduğumuz şu günlerde sabahları uykudan uyanmakta zahmet mü çekiyorsunuz? İşe giderken ayaklarınız geri geri gidiyor ve hiç istemeseniz de yüksek kalorili yiyeceklere yönelip, bir çok şeye konsantre olmakta zorlanıyor musunuz? Sakın telaş etmeyin. Çok büyük ihtimalle sebebi “Bahar Yorgunluğu” ’dur.

İklim değişikliğine bağlı olarak insanların his durumlarında değişiklikler olur. Bunun sebebi bahar aylarında havadaki elektrik yükünün artıyor olmasıdır. Havadaki olumlu ve negatif yüklü iyonların artması insan biyoritminde olumlu ya da olumsuz tesirler yaratır. Müspet iyonlar insanı daha zinde hissettirirken, negatif iyonların artması insanın kendini daha halsiz hissetmesine ve yorgunluk belirtilerinin ortaya çıkmasında tesirli olur. Bu vakitlerde, “bahar yorgunluğu” olarak da bilinen süreksiz mevsimsel depresyonlar yaşamak çok sık karşılaşılan bir durumdur. Bahar yorgunluğu her bireyde az ya da çok görülmekle birlikte kişinin ömür üslubu, kişiliği, moral durumu onun bahar yorgunluğunu hafif ya da ağır geçirmesinin belirleyicisi olmaktadır.

İnsanın moral durumunun, ruhsal gücünün tabiatın değişimlerinden etkilendiği yüzyıllardır kabul edilen bir olgu olup bu kimi vakit az kimi vakit daha ağır olarak ortaya çıkmaktadır. Soğuk iklimlerde örneğin Kuzey Avrupa ülkelerinde (Danimarka, İsveç, Norveç gibi) yaşayan insanlarda depresyon ve bunun sonucu intiharlara sıklıkla rastlanmakta bunun nedeninin aylarca güneşi direkt olarak görmemeleri, havaların kapalı olması ve sonuçta insanların mutsuz olmalarına neden olduğu düşünülmektedir. Tıpkı halde bu ülkelerde yaşayan beşerler olaylar karşısında daha serinkanlı davranabilmektedir. Bunun tam aykırısı ise sıcak iklimlerde, bilhassa Akdeniz kıyılarında yaşayan insanlarda ortaya çıkmakta, onlar da daima güneş ışığına maruz kalarak çabuk parlayabilen, ani yansılar verebilen, manik atakların daha sık gözlenebildiği beşerler olmaktadır. Bahar yorgunluğu yaşayan bireyler, çoğunlukla bir aylık süreçte yavaş yavaş yavaş toparlanabilmektedir. Bu süreci daha çabuk atlatabilmek için öncelikle uyku nizamına dikkat etmek, akşamları geç saatlere kadar oturmadan sabahları da uyanmak için geç saati beklemeden kalkmak, mümkün olduğu kadar ömrü gün ışığında devam ettirmek yararlı olacaktır. Alkol alınıyorsa fazla ölçüde tüketmekten kaçınmalıdır. Alkol beden ritmini bozmakta, uyku nizamını bozarak yorgunluğu arttırmaktadır. Tıpkı biçimde beslenirken de ağır ve yağlı yiyecekler yerine hafif salatalar tercih edilmeli, mümkün olduğu kadar C vitamini alınmalı, bunu da mevsim meyveleri ve kivi’yi bol ölçüde tüketerek sağlama yoluna gidilmelidir. Her türlü sporun ancak bilhassa açık havada yürüyüşün bu periyodu daha kolay atlatmaya yardımcı olacağı unutulmamalı ve tembellikten kaçınmalıdır.

Son olarak, uzun süren yorgunlukların ve benzeri semptomların mevsim geçişi nedeniyle ciddiye alınmaması, bilhassa “Tükenmişlik Sendromu” yaşayan şahısların, bu sorunlarını fark etmemelerine neden olabilmektedir. Çabuk yorulma, mutsuzluk, kas ve eklem ağrıları, kramplar, uyku nizamında değişiklikler, uykuya dalmada zahmet, sabah sıkıntı uyanma, sabahları yorgun kalkma, evvelce yaptığı şeyleri yapmada isteksizlik, bayanlarda adet düzensizliği, sebepsiz asabiyet ve yorgunluk hissi üzere belirtilerden en az 5 adedinin görülmesi durumunda, kesinlikle bir uzmana başvurmak en hakikat yol olacaktır.

Sağlıklı günler dileklerimle,

Psikolog Kutay Ürkmen