Psikoloji

1. Bağlanma Kuramının Kuramsal Temelleri Bağlanma kuramı, bireyin hayatı boyunca kurduğu münasebetlerin niteliğini belirleyen temel bir ruhsal teoridir. John Bowlby tarafından geliştirilen bu kuram, insanın doğuştan getirdiği bağlanma davranışının hayatta kalma fonksiyonu taşıdığını ileri sürer. Bowlby, bağlanmanın sadece bebeklik periyoduna has olmadığını, bireyin ömür uzunluğu süren içsel çalışma modelleri yoluyla şekillendiğini savunur. Mary Ainsworth’un “Yabancı Durum Testi” ile yapılan çalışmalar ise bağlanma tarzlarının (güvenli, kaçıngan, kaygılı) sınıflandırılmasına imkan sağlamıştır. Bağlanma sisteminin temel emeli, tehlike anlarında bireyin birincil bağlanma figürüne yönelerek güvenlik aramasıdır. Bu davranış, hem ruhsal hem de biyolojik süreçlerle bütünleşmiştir. Bowlby’nin kuramı; psikanalitik kuram, bilişsel gelişim kuramı ve etoloji üzere alanlardan etkilenerek yapılandırılmıştır.

Geçmişten günümüze beşerler kitleler halinde varlığını devam ettirmiş ve bu kitleler toplumsal değişimlerin sağlanmasında büyük rol oynamıştır. Dönemsel değişimlerde toplumsal tertip devam ederken kitleler yerleşik toplumsal nizama ve kıymetlerine yıkıcı tesirlerde bulunmuşlardır. “Ortalama sağduyu” tarifi bize kitle aksiyonlarının bazen tehlikeli olduğunun bildirisini vermektedir. Kitle davranışlarını açıklarken yardımcı olan psikoloji bilimi toplumsal psikoloji alanın doğumunda objesi pozisyonunda olmuştur ( Kayaoğlu, 2003). Toplumsal psikoloji ya da kitle psikolojisi ile ferdi psikoloji ortasında yakın bağ olsa da birden fazla vakit zıtlık vardır. Bu zıtlık bize toplumsal psikolojinin öteki beşerlerle olan ilgisine değer verdiği kadar ferdî psikolojinin daha az kıymet verdiğidir. Zira bireye rakip olan öteki bir birey vardır ve onun ruhsal hayatında toplumsal tesiri ile toplumsal psikolojide kimliğini yansıtırak toplumsal kimliğini oluşturur. Ferdî psikoloji bireyin başka bireyle olan bağını sevdiği