İlişki

Klinik psikolog olarak çalıştığım yıllar boyunca danışanlarımdan sıkça duyduğum birtakım cümleler vardır: “Biliyorum, mantıksız lakin yeniden de bu türlü hissediyorum…” “İlişkilerimde daima tıpkı döngüye giriyorum…” “Ben ne yaparsam yapayım, kâfi olamıyorum…” Bu cins tekrar eden niyet, his ve davranış kalıplarının temelinde birçok vakit çocukluk çağında şekillenmiş, şuur dışına yerleşmiş ve bugünkü yaşantımızı görünmez halde etkileyen şemalar yer alır. İşte bu noktada Şema Terapisi, bu derin kalıplara ulaşmak, onları anlamak ve dönüştürmek için son derece tesirli bir terapi yaklaşımı olarak öne çıkar.

İnsan ilgileri, bireyin çocukluk devrinde oluşturduğu bağlanma örüntülerinden bağımsız değildir. Bağlanma kuramına nazaran, bireyin çocukken bakıcısıyla kurduğu ilgi, romantik ilgiler de dahil olmak üzere, ömür uzunluğu kurulan bağların birçoklarında tekrarlanır (Bowlby, 1969). Münasebetiyle telaşlı bağlanma tarzı, bireyin duygusal yakınlık için duyduğu güçlü dilek ve reddedilme korkusunu söz eder. Bu şahıslar bağlarında reddedilme, bedelsiz görülme yahut terk edilme korkusu yaşarlar. Bu kaygılar uzun vadede kişinin bağlantı kalitesini, özsaygısını ve dayanıklılığını mahvedebilir.

“Terapiye gereksinimim var mı?” sorusu, birden fazla vakit net bir yanıtla değil, belirsizlikle birlikte gelir. Günlük ömür sürdüğü hâlde mana kaybı, duygusal tepkisizlik, alakalarda tekrar eden döngüler üzere tecrübeler kişiyi terapiye yöneltebilir. Terapi, sırf büyük kriz anlarında değil, ömürle tekrar bağ kurma gereksiniminde da başvurulabilecek bir süreçtir. ACT yaklaşımında emel, hisleri bastırmak değil; onlarla yeni bir münasebet kurarak, pahalar doğrultusunda ilerlemektir. Hazır hissetmeyi beklemeden başlanan bu süreç, kişinin kendine daha açık ve dürüst bir formda bakmasına alan tanır.

İkili alakalar, insanların duygusal, toplumsal ve ruhsal gereksinimlerini karşıladıkları temel bağ biçimlerinden biridir. Lakin bu yakınlık, ferdî benliğin korunması ve şahsî hudutların ihlal edilmemesi şartıyla sağlıklı kalabilir. Hudut koymak, kişinin kendi gereksinimlerini, pahalarını ve alanını müdafaa marifeti olarak tanımlanabilir. Çiftler ortasında hudut koyma, hem bireylerin kendi kimliklerini müdafaalarına hem de bağlantının sağlıklı bir biçimde sürdürülebilmesine imkan tanır. Bu makalede çiftler ortasında hudut koymanın kıymeti, hudut çeşitleri, hudut ihlallerinin sonuçları ve sağlıklı hudut koyma yolları ele alınacaktır.

Cinsel Hayatta Sessiz Bir Çığlık Ankara’da ereksiyon meseleleri ve öteki cinsel sorunlar için psikoterapist Canan Sinanoğlu ile ferdi yahut çift danışmanlığı alın. Psikoterapist olarak, bilhassa erkek danışanlarla çalışırken sık karşılaştığım hususlardan biri de erektil disfonksiyon, yani halk ortasında bilinen ismiyle sertleşme sorunu. Erkeklerin birçok bu durumu lisana getirmekte zorlanır; utanç, suçluluk ya da yetersizlik hisleri, bu sorunun konuşulmasını maniler. Meğer bu durum sırf bir fizikî aksaklık değil, tıpkı vakitte ruhsal bir sinyal olabilir. Bilhassa Ankara üzere büyük kentlerde, gerilim, performans baskısı ve alaka sorunları bu tıp cinsel fonksiyon bozukluklarını artırabiliyor.

Varikosel, testislerin toplardamarlarının genişleyip uzaması sonucu oluşan bir hastalıktır. Erkek kısırlığının en sık görülen nedenlerinden biridir.

Teknolojinin gelişmesiyle birlikte irtibat hiç olmadığı kadar kolaylaştı. Artık bir iletiyle birine ulaşmak, alaka kurmak ve yakınlaşmak mümkün. Lakin tıpkı kolaylık, bağlantılarda ani ve açıklamasız bitişleri de beraberinde getirdi. Son yıllarda epeyce sık karşılaşılan bu durum, halk ortasında “ghosting” yani sessiz terk olarak tanımlanıyor.

Düşük, sadece bir biyolojik kayıp değil; bir evliliğin duygusal haritasında açılan derin bir yaradır. Bu yazı, düşük sonrası eşler ortasında yaşanan sessiz kırılmaları, irtibat kazalarını, suçluluk hislerini ve cinsel yakınlıktaki değişimleri görünür kılıyor. Yasın içinden geçerken nasıl birlikte kalınır, nasıl konuşulur, nasıl sarılınır? Düşükten sonra bağlantıyı yıkılmadan yine kurmanın yollarını, psikoterapist bakış açısıyla anlatıyor. “Yanında olman, sessizce bile, bana yeterli geliyor.” demeyi öğrenmek, bazen bir evliliği kurtarabilir.

Meslek hayatım boyunca bir Uzman Klinik Psikolog olarak bireysel terapinin sayısız yararına tanıklık ettim. İnsan zihni, bazen kendi iç karmaşasında kaybolur; kanılar iç içe geçer, hisler tanımlanamaz hale gelir. İşte ferdi terapi, bu sisli seyahatte bireye bir pusula sunar. Terapi süreci, danışanın kendini daha âlâ tanımasını, hislerini anlamlandırmasını, yaşadığı problemlerle daha sağlıklı başa çıkma yolları geliştirmesini sağlayan yapılandırılmış bir içsel keşif seyahatidir. Artık, birlikte ferdî terapinin yararlarına birlikte göz atalım.

Geçmişten günümüze beşerler kitleler halinde varlığını devam ettirmiş ve bu kitleler toplumsal değişimlerin sağlanmasında büyük rol oynamıştır. Dönemsel değişimlerde toplumsal tertip devam ederken kitleler yerleşik toplumsal nizama ve kıymetlerine yıkıcı tesirlerde bulunmuşlardır. “Ortalama sağduyu” tarifi bize kitle aksiyonlarının bazen tehlikeli olduğunun bildirisini vermektedir. Kitle davranışlarını açıklarken yardımcı olan psikoloji bilimi toplumsal psikoloji alanın doğumunda objesi pozisyonunda olmuştur ( Kayaoğlu, 2003). Toplumsal psikoloji ya da kitle psikolojisi ile ferdi psikoloji ortasında yakın bağ olsa da birden fazla vakit zıtlık vardır. Bu zıtlık bize toplumsal psikolojinin öteki beşerlerle olan ilgisine değer verdiği kadar ferdî psikolojinin daha az kıymet verdiğidir. Zira bireye rakip olan öteki bir birey vardır ve onun ruhsal hayatında toplumsal tesiri ile toplumsal psikolojide kimliğini yansıtırak toplumsal kimliğini oluşturur. Ferdî psikoloji bireyin başka bireyle olan bağını sevdiği